بروزرسانی: 24 خرداد 1404
وکیل کیست؟ وظایف وکیل چیست ؟ موسسه ثبتی حقوقی دادآرمان
بر اساس اصل 35 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طرفین دعوا در تمام دادگاه ها از حق داشتن وکیل برخوردارند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند بایستی شرایط و امکانات انتخاب برای آنها مهیا شود. این نوع از وکالت در مواردی به کار می رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی بر عهده بگیرد. همان طور که پیش تر به آن اشاره شد وکیل، نماینده یا جانشین کسی است که از سوی شخصی دیگر اعم از حقوقی یا حقیقی به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور شود. از سوی دیگر در اصل ۳۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است که در همه دادگاه ها، طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب کنند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آن ها امکانات تعیین وکیل فراهم شود. یکی از انواع وکلایی که در کشورمان ایران در حال فعالیت هستند، وکیل تسخیری است.
- پس از فارغ التحصیلی بایستی آزمون های زیادی پشت سر گذاشت و در همه آزمون ها نمره قبولی کسب نمود از این رو اخذ عنوان پایه یک دادگستری برای وکلا بسیار مهم است.
- وکالت یک نوع عقد از عقود است که بین موکل و وکیل، بسته می شود و به جای موکل، کار مورد وکالت را انجام می دهد مثلاً زید به عمر وکالت می دهد به این که زمینی برای او بخرد، زید موکل است و عمر وکیل.
- در این مورد وکیل توسط خود موکل انتخاب میشود و به موجب قرارداد وکالت از وکیل میخواهد که وکالت وی را برای دفاع از حقوق او در مراجع قضایی به عهده بگیرد.
- حق الوکاله مورد توافق مي تواند در همان فرم چاپي وكالتنامه يا برگه هاي جداگانه اي نوشته شود و به امضاي طرفين برسد؛ محدوديتي براي تعيين حق الوكاله و چگونگي دريافت آن وجود ندارد.
هر زمان از جرم وکیل خساراتی به موکل وارد گردد که مسبب آن وکیل باشد، موظف خواهد بود، وکیل باید در تصرفات و کارهای خود مصلحت موکل را رعایت کند و از اختیارات واگذار شده تجاور نکند. وکیل باید چیزی را که به جای موکل خود دریافت می کند به وی بدهد، اگر برای اعمال مسئله ای دو و یا چند وکیل مشخص شده باشد هیچ نمی تواند بدون دیگری و یا دیگران در مسئله ای دخالت کند و در صورتی که وکیل وکالت در توکیل نداشته باشد نمی تواند اعمال مسئله ای را به فرد دیگری بدهد. وکیل دادگستری نمی تواند از اسرار موکل خود و اطلاعاتی که به عنوان مشکل حقوقی به وی ارجاع داده است سوء استفاده کرده و از اسرار موکل به ضرر وی استفاده نماید . نایب السلطنه را در دوره صفویه وکیل می گفتند و عنوان وکیل الرعایا هم از همین جا برخاسته است. می توان به منظور اطمینان شخص در برخی موارد و پرونده های حساس، برای وکیل انتخابی حد و مرز مشخص کرد که در چه زمینه ای اجازه وکالت از طرف دارد و در چه زمینه ای خود شخص باید برای آن کار حضور داشته باشد. دعاوی کیفری به طور کلی شامل مجموعه ای از دعاوی خاص است که پس از طرح آن دعاوی، دادگستری (و در بیشترِ موارد، دادسرا) رسیدگی های خود را آغاز می کند و اقدامات مورد نیاز از جمله کشف جرم، تحت تعقیب قرار دادن متهم و همچنین تحقیقات مقدماتی صورت می گیرد.
هر گونه سندی درباره املاک و زمین و ساختمان که در اداره ثبت یا دفتر اسناد رسمی تنظیم نشده باشد سند عادی است. باید گفته شود که سندی هم که در اداره ثبت یا دفتر اسناد رسمی تنظیم می گردد باید شرایط گفته شده در قانون را دارا باشد و گرنه آن سند عادی است. در اسنادی که در اداره ثبت یا دفتر اسناد رسمی تنظیم نشده باشد هر چند در گوشه، گوشه آن نوشته شود که رسمی است، آن سند رسمی نخواهد شد مگر اینکه تشریفات قانونی آن انجام گردیده و در یکی از این دو مرجع ثبت شده و در دفاتر املاک نیز منعکس و بازتاب گردد.
لذا افرادی که تمایل دارند شخص دیگری فرایند رسیدگی به پرونده ی آنها را پیگیری کند یا می خواهند به طریق بهتری حق موردنظر خود را مطالبه کنند، به وکلای دادگستری متخصص مراجعه می کنند. طرح دعوا در مراجع قضایی یا دفاع در برابر دعوای مطرح شده ،مستلزم داشتن دانش حقوقی و آشنایی با قوانین و مقررات موجود در کشور میباشد که این قوانین و مقررات دارای جزئیات و نکات بخصوص و ریزی هستند که عدم آگاهی نسبت به هر یک از آنها ممکن است آثار جبران ناپذیری را در پی داشته باشد و منجر به عدم گرفتن حق فردی که استحقاق آن را داشته است ،بشود. هنگامی که بسیجیان یا افراد ایثارگر با مشکلات حقوقی مواجه شوند، وکلای قضائی که در قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند به عنوان وکیل ایثارگران یا بسیجیان در محاکم قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی معرفی می نمایند.
جرایم کیفری مالی
به طور کلی اگر بخواهیم بررسی کنیم، اگر دو نفر با یکدیگر قراردادیرا بر سر موضوعی امضا کنند، درواقع انگار که شخصی، شخص دیگر را وکیل خود قرار داده است. اما وکیل تحت عنوان کسی که کار وکالت انجام می دهد، به دانش آموخته رشته حقوق می گویند، که در آزمون های کانون وکلا و یا قوه قضائیه شرکت کرده و دوره های مختلف کارآموزی را گذرانده و بعد مشغول به کار وکالت می شود. خیلی از افراد فکر میکنند، کار و تخصص وکلا به دفاع کردن از دیگران در دادگاه محدود می شود. هرچند این باور اشتباه نیست، اما باید به این امر توجه کرد که وکلا برای رسیدن به این جایگاه مدت زمان زیادی تحصیل کرده، و وقت زیادی جهت گذراندن دوره های کارآموزی صرف کرده اند. یک وکیل به دلیل داشتن تخصص و علم حقوقی بالا نسبت به ديگر افرادی که در رشته حقوق درس خوانده اند، مانند مشاورین حقوقی، اختیارات قانونی ویژه ای پیدا می کنند.
وکیل تسخیری
به استناد بند (ه) ماده ی ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۷۳ برای صدور پروانه ی وکالت اتفاقی در هر مورد باید مبلغ ده هزار ریال تمبر الصاق و ابطال گردد. وکالت تعیینی که به آن وکالت قراردادی نیز گفته می شود، به وکالتی اطلاق می شود که هر یک از اصحاب دعوا برای دفاع و اقامه ی دعوا و تعقیب آن به وکیل دادگستری اعطا می کنند. مشاور حقوقی کسی است که به واسطه ی دانش خود نسبت به قوانین،اصول و خدمات حقوقی می تواند به شرکت ها و افراد در زمینه های حقوقی مانند امور قراردادها، حل اختلافات و دعاوی مشاوره دهد. امروزه موسسات حقوقی از وکلای بسیاری بهره می برند که معمولا هر وکیل در موضوع تخصصی خودی یکی از بهترین وکلا می باشد. حال سوالی که ممکن است در این زمینه به ذهن خطور کند این باشد که اساسا این دو عنوان چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ پیش از پاسخ به این سوال لازم به ذکر است که وکیل پایه یک و پایه دو دادگستری هردو این اجازه را دارند که در زمینه انجام وکالت در امور حقوقی فعالیت نمایند ولی در بعضی امور با یکدیگر تفاوت دارند. به عبارت دیگر، در یک قرارداد وکالت که می تواند از نوع کاری و یا وکالت دعاوی باشد، به فردی که صاحب حق و یا صاحب اختیار است، موکل گفته می شود.
چنانچه تقاضای انتخاب وکیل معاضدتی رد شود متقاضی می تواند ظرف ده روز این تصمیم به هیئت مدیره کانون شکایت کند.رای این هیئت در خصوص رد یا پذیرش درخواست قطعی است. البته در جرایمی که مجازات آن ها حسب مورد اعدام یا قصاص نفس یا سنگسارو یا حبس ابد است چنانچه متهم شخصاً وکیل معرفی نکند دادگاه مکلف است برای او وکیل تسخیری تعیین نماید حتی اگر شخص متهم چنین درخواستی را به عمل نیاورد. اگر دادگاه تشخیص دهد که متهم قادر به انتخاب وکیل نیست با استفاده از بودجه دادگستری برای متهم وکیل تعیین می کند. چنین استفاده نمود که گویا دیگر پروانه ی وکالت اتفاقی نباید صادر گردد، درصورتی که قانون و آیین نامه ی مزبور فقط ناظر به مقررات صدور پروانه ی اشتغال به وکالت است و شامل جواز وکالت اتفاقی که اشتغال محسوب نمی شود و برای مدت و موارد خاصی می باشد نیست. زیرا مشارالیه ظاهراً از حصر موارد صدور پروانه ی وکالت به آنچه در قانون استقلال کانون وکلا و آیین نامه ذکر شده است. طبق قانون استقلال وکلا و آیین نامه ی مربوطه پروانه ی وکالت اتفاقی ممنوع می باشد که غیرموجه بودن آن ناشی از سوء استنباط از قانون و آیین نامه ذکر شده است.
به همین دلیل پرداختن به این سوال که به چه کسانی وکیل گفته می شود و نکات مهم در انتخاب وکیل کدامند ، مهم و ضروری است . در مواردی به کار می رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی بر عهده بگیرد. البته در ایران و عموم کشورها تصدی شغل وکالت دادگستری علاوه بر لزوم دارا بودن تحصیلات مرتبط دانشگاهی، مستلزم اخذ مجوزهای لازم و گذرانیدن دوره های کارآموزی در کانون های وکلا است. وکالت یک نوع عقد از عقود است که بین موکل و وکیل، بسته می شود و به جای موکل، کار مورد وکالت را انجام می دهد مثلاً زید به عمر وکالت می دهد به این که زمینی برای او بخرد، زید موکل است و عمر وکیل. این عمر به نیابت از زید کار را انجام می دهد؛ و موکل محدوده ای را که برای عمر مشخص کرده، وکیل حق تجاوز و تعدی از آن را ندارد. مثلاً موکل گفته این خانه مرا بفروش به دویست تومان عمر حق ندارد به کمتر از دویست تومان بفروشد.