با انعقاد عقد وکالت، وکیل و موکل در برابر یکدیگر حق و تکلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسئولیت های متقابلی می شوند. موکل مکلف است حق الوکاله را براساس قرارداد وچنانچه قراردادی بسته نشده باشد براساس تعرفه قانونی حق الوکاله،پرداخت نماید.البته پرداخت نشدن حق الوکاله،تکلیف وکیل درانجام تکالیف قانونی را تا زمانی که وکالت زایل نشده باشد،منتفی نمی نماید. ماده 347 قانون مزبورنیزبه هرمتهمی حق داده است که ازدادگاه درخواست کندوکیلی برای اوتعیین نماید.
- دعاوی کیفری به طور کلی شامل مجموعه‌ای از دعاوی خاص است که پس از طرح آن دعاوی، دادگستری (و در بیشترِ موارد، دادسرا) رسیدگی‌های خود را آغاز می‌کند و اقدامات مورد نیاز از جمله کشف جرم، تحت تعقیب قرار دادن متهم و همچنین تحقیقات مقدماتی صورت میگیرد.
- متعاقب آن تشکیلاتی برای این منظور تحت نظر و نظارت مستقیم قوه‌ی قضائیه با نام «مرکز امور مشاوران و وکلاء قوه‌ی قضائیه» تشکیل گردید و وکلایی نیز در پی آن و در سال‌های اخیر توسط این مرکز به عنوان وکیل پذیرفته شده و با صدور پروانه‌ی وکالت به امور وکالتی اشتغال یافته‌اند.
- کانون وکلا نهادی غیردولتی و مستقل است که از پیش از انقلاب اسلامی، وظیفه برگزاری آزمون وکالت و صدور پروانه برای وکلا و نظارت بر آنان، بر عهده آن بوده است.
- تعهدات وکیل بستگی به این دارد که تا چه اندازه و در چه موضوعاتی از موکل اختیار و اجازه پیگیری امور را داشته باشد.
- ضمن اینکه تنها قادر خواهد بود برای سه مرتبه در سال برای بستگان نزدیک خود به همان ترتیبی که در قانون به آن اشاره شده است یعنی تنها برای بستگان نسبی(بستگانی که با آنها نسبت خونی دارد) و بستگان سببی (بستگانی که ازطریق ازدواج با آنها نسبت دارد) تا درجه ی دوم از طبقه سوم (از نزدیک ترین بستگان تا فرزندان عمو، دایی، خاله و عمه)، وکیل اتفاقی باشد.
همچنین حضور کارآموز، ماهانه در دو جلسه دادرسی مدنی و کیفری دادگاه‌ها، حداقل تکلیف است. این شخص با پرداخت هزینه های لازم و مرسوم و همچنین با کسب مجوز می توانید در این زمینه فعالیت کند. یعنی در صورتی که وکیل اسرار موکل خود را فاش کند، عواقبی از قبیل تعقیب و مجازات مدنی، کیفری و انتظامی در پیش خواهد داشت. وکیل باید در زمان وکالت خود پایبند به وظایف و تعهدات قانونی که نسبت به موکل خود دارد باشد و موظف است که تمام قوانین را رعایت کند و آنها را انجام دهد. مهمترین تعهد وکیل نسبت به موکل، همین مسئله است که قانون هم بسیار روی آن تاکید دارد.
5- شرکت در جلسات دادرسی مدنی و کیفری دادگاه‌ها حداقل ماهی دو مرتبه و تهیه گزارش از پرونده‌های مذکور. گزارش‌ها باید حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ جلسه دادگاه، به صورت منظم جمع‌آوری، تایپ یا پاک‌نویس شده و در مهلت‌های اعلامی، تسلیم کمیسیون شود. در صورتی که کارمند کشوری و لشکری با مشکلاتی در خدمتشان رو به رو شوند، ادره محل خدمات و یا سازمانی که کارمند در آنجا مشغول به فعالیت کند باید وکلای متخصص خود را در اختیار آن کارمند قرار دهد تا وی به حق و حقوقش برسد. به منظور حمایت قضایی از کارمندان دولتی و کارمندان نیروی مسلح، قانون وکیلی را در اختیار این کارمندان قرار میدهد تا از این آن در مواقعی که با مشکلات یا امور قضایی رو به رو شوند کمک بگیرند.
اقسام وکالت
وکیل دادگستری وظیفه دارد از حق دفاع کند و باید از تمامی منافع و مصالح موکلش حمایت همه جانبه ای به عمل آورد. به خاطر داشته باشید، وکلای دادگستری مطابق با چهارچوبی که قانون برای آنها تعیین کرده است، حق دارند از موکل خود دفاع کنند. در ادامه صحبت در خصوص سوال وکیل کیست، خوب است بدانید که وکالت از جمله عقدهای جایز در کشورمان بوده و در مقررات قانون مدنی نیز منعقد شده است. طبق اصل 35 قانون اساسی کشورمان، در یک پرونده دعاوی، هر دو طرف می توانند برای داشتن یک وکیل خبره اقدام کنند. چنانچه درگیر یک پرونده دعاوی شده اید، به وکلایی مراجعه کنید که در حوزه مورد نظر تجربه و مهارت بالایی داشته باشند. برای شاکی یا متهم توسط دادگاه در پرونده های حقوقی به دلیل عدم تمکن مالی انتخاب می شود و در جرایمی مانند حبس ابد اگر متهم به دادگاه وکیلی معرفی نکند دادگاه وظیفه دارد برای وی یک وکیل اختیار کند و حق الوکاله وکیل تسخیری نیز از قوه قضاییه پرداخت می شود.
به خاطر داشته باید، موکل می بایست حق استفاده از یک حق را داشته باشد تا بتواند به فرد دیگری وکالت دهد و او را به عنوان وکیل خود منصوب کند. یک وکیل مدافع، مجبور است در راستای حمایت و دفاع از حقوق موکلش، از خودگذشتگی کرده و در برخی جاها حتی ناچار است خود را نادیده بگیرد تا در این بین هیچ حقی ضایع نشود. این فرد در زمان دفاع، نمی تواند نظرات قضائی خود را بیان کند و می بایست طبق مقرراتی که در قانون تعیین شده، کار خود را انجام دهد. اهمیتِ داشتن یک وکیل با تجربه و ماهر که بتوان با خیال راحت مسائل حقوقی و قضایی خود را به او واگذار کرد، قطعا برای هر فردی بسیار مهم است.
در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند اما به دلایلی امکان گرفتن وکیل نداشته باشند، با تشخیص عسر و حرج موکل از سوی دادگاه یا تشخیص کمسیون معاضدت کانون وکلا، وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص معسر را بر عهده میگیرد. شخصی که آزمون مهم وکلای دادگستری را گذراند، می‌بایست زمانی را به عنوان کارآموز زیر نظر وکیل پایه یک دادگستری فعالیت کند. پرونده هایی که که سبک هستند و رسیدگی به آن ها راحت تر است در اختیار کارآموز قرار میگیرد.
وکیل کیست
وکلا بر مبنای حق‌الوکاله دریافتی از موکلشان، مالیات و سهم کانون وکلا (در مواردی که وکیل عضو کانون‌های وکلا باشد) می‌پردازند. برای این کار وکیل موظف است که بر وکالت‌نامه دریافتی‌اش، تمبر مالیاتی بچسباند که این تمبر مالیاتی منشأ مالیات او در اداره مالیات می‌باشد. وکیل در توکیل به کسی گفته می‌شود که از سوی موکل خود اختیار مشخص کردن وکیل دیگری را برای او داشته باشد. منظور از داشتن حق توکیل آن است که وکیل می‌تواند برای انجام موضوع قرارداد وکالت به فرد دیگری وکالت بدهد و فرد دیگری را وکیل کند.
وکیل دادگستری تحصیلات خود را در رشته های حقوق، مبانی و فقه در مقطع کارشناسی یا بالاتر گذرانده است وی باید در آزمون وکلای دادگستری پذیرفته شود تا به عنوان وکیل پایه یک دادگستری مشغول به کار شود. تمامی وکلای پایه یک دادگستری بعد از تمام کردن تحصیلات خود و به پایان رساندن دوره کارآموزی خود پروانه وکالت کسب می کنند و پس از آن می توانند برای خود موکل داشته باشند و به انواع پرونده های حقوقی رسیدگی کنند. 1-وكيل شخصی است كه به جای موكل «كسی كه وكيل را انتخاب می كند و به او وكالت می دهد» امری را انجام میدهد حال وکالت می تواند با سند عادی «غيررسمی» و يا وکالت با سند رسمی «تنظیم شده در دفتر اسناد رسمي» داده شود،. اما با وكالت تنظيمی در دفاتر اسناد رسمی نمی توان به طور مستقيم به دادسراها و دادگاه ها مراجعه و موضوع وكالت مربوط به دادگستری را انجام داد، لیکن می توان در وکالت رسمی حق انتخاب وکیل دادگستری را هم گنجاند که وکیل اول را وکیل مدنی می نامند و وکیل مدنی می تواند با وکیل دادگستری قرارداد منعقد نماید.
وکیل کیست؟ موکل کیست؟
وکیل اداری شخصی است که به موجب یک قرارداد وکالت اداری وکیل کاری شخصی شده است تا در ادارات مختلف، کارهای اداری شخص دیگری را انجام دهد. نکته مهم این است که برای اینکه کسی بتواند وکیل اداری شخصی بشود، نیازی به داشتن سواد حرفه ای حقوقی ندارد و به عبارتی هر کس می تواند وکیل اداری شخص دیگری بشود. همچنین وکیل اداری صرفا حق مراجعه به ادارات را دارد و به هیچ وجه حق وکالت در مراجع قضایی، ارائه مشاوره حقوقی، مداخله در کارهای قضایی و دفاع از موکل در دادگاه را ندارد.